Strona głównaPORADYGeodezja - wyjaśnienie pojęcia i zastosowania

Geodezja – wyjaśnienie pojęcia i zastosowania

Geodezja to dziedzina nauki, której zadaniem jest ustalenie wielkości i kształtu Ziemi oraz określeniem punktów na jej powierzchni. Geodezja bada również zmiany tych właściwości w czasie oraz równoważne pomiary innych planet (znane jako geodezja planetarna). Obejmuje również ruch skorupy ziemskiej, pływy i ruch biegunowy, które mogą mieć znaczenie przy budowie globalnych i krajowych sieci kontroli opierając się na układach odniesienia i układach współrzędnych. W Polsce najczęściej spotykamy się z geodezją przy ustalaniu granic działki.

Geodezja wywodzi się od dwóch greckich słów ge – ziemia i daio – dzielić. W polsce geodezja wraz z kartografią zaliczana jest do nauk technicznych lub do nauk o Ziemii. Współczesna geodezja w Polsce dzieli się na trzy główne gałęzie.

Geodezję wyższą, zajmującą się pomiarami wykonywanymi na dużych obszarach o promieniu większym niż 15.6 km.

Geodezję niższą zwaną też praktyczną lub inżynieryjną, która zajmuje się pomiarami wykonywanymi na powierzchniach, o promieniu nie większym niż 15,6 km.

Geodezję szczegółową, zajmującą się w Polsce pomiarami na małych powierzchniach. Jej zadaniami są głównie:

  • Rozgraniczenie nieruchomości,
  • Scalenie nieruchomości,
  • Wznowienie granic,
  • Sporządzenie map pod projekt nieruchomości,
  • Inwentaryzację podziemnego uzbrojenia terenu (wodociągi, sieci energetyczne, kanalizacja, sieci telekomunikacyjne)

Głównymi zadaniami geodezji jest uzyskanie, przetwarzanie oraz rozpowszechnianie informacji o Ziemi jako środowisku geograficznym. Ponadto geodezja zajmuje się przekształcaniem struktur przestrzennych w celu racjonalnego gospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem ładu przestrzennego i ekologicznego oraz zapewnieniem bezpiecznej eksploatacji budowli i innych skomplikowanych konstrukcji.

Historia Geodezji w Polsce

Historia geodezji zaczęła się w antyku. Uważa się, że jako pierwszy terminu geodezja użył Arystoteles. Przez większość swojego istnienia geodezja jako nauka odnosiła się wyłącznie do pomiarów dużych terenów i całej Ziemi. Polska jest jednym z niewielu krajów, w którym geodezji używa się do dokonywania pomiarów pomocnych przy administracji małymi obszarami jak miasta, dzielnice, czy wsie.

Wraz z rozwojem osadnictwa granice zaczęły przechodzić od pasów rubieżnych do linii granicznych. Na początku ustalanie granic było umowne i zwykle używano do tego elementów krajobrazu. Z czasem zaczęto używać drewnianych słupków granicznych, czy sztucznych nasypów Ziemi, lub ryjąc znaki w drzewach.

W Polsce już w XII w. odbywało się publiczne wyznaczanie granic. Panujący lub jego wysłannik obchodził, lub objeżdżał granice i zalecał umieszenie w wyznaczonych miejscach znaków granicznych. Wraz z zanikaniem połaci ziemi nie eksploatowanej potrzeba jasnego wyznaczania granic rosła, zwłaszcza jeśli granica działki nie pokrywała się z żadną naturalną formacją terenu.

Wraz z rozwojem technologicznym wyznaczanie granic działek stało się łatwiejsze i dokładniejsze. Już w czasach renesansu zaczęto tworzyć mapy, które pomagały w ustaleniu właścicieli działki i były wykorzystywane do rozstrzygania sporów dotyczących rzeczywistej własności gruntu.

Dostęp do zasobów danych przestrzennych

Infrastruktura informacji przestrzennej jest zespołem środków prawnych, ekonomicznych, organizacyjnych i technicznych które zapewniają publice dostęp do danych przestrzennych dotyczących kraju oraz usług geoinformacyjnych. Przyczynia się to pozytywnie do wzrostu konkurencyjności gospodarki, uwzględniając przy tym zasady zrównoważonego rozwoju kraju. Umożliwia to racjonalne gospodarowanie zasobami geoinformacyjnymi, którymi zarządza administracja rządowa i samorządowa, przyczyniając się do rozwoju idei społeczeństwa informacyjnego.

Wynikiem powyższego jest m. in. zrealizowanie w latach 2004 – 2006 przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii projektu skierowanego do jednostek administracji publicznej, przedsiębiorców oraz społeczeństwa udostępniającego usługi on-line oparte o dane geoprzestrzenne, w tym również dane o charakterze katastralnym oraz metadane. Wynikiem tego projektu jest GEOPORTAL.

Projekt został ukończony w 2008 r. i zaimplementowano w nim następujące bazy danych:

  • Rastry map topograficznych i tematycznych,
  • Numeryczny model terenu.
  • Metadane usług i zbiorów przestrzennych,
  • Ortofotomapy, czyli mapy powstałe poprzez ortogonalne przetworzenie do jednolitej skali zdjęć lotniczych,
  • Baza Danych Topograficznych (TBD) gromadząca, zarządzająca i udostępniająca dane topograficzne, funkcjonująca w oparciu o właściwe przepisy. Zawiera budynki, urządzenia, pokrycie terenu, sieci komunikacyjne, sieci wodne, tereny chronione i inne.
  • Baza Danych Ogólnogeograficznych (BDO), zawierająca dane referencyjne wystarczająco szczegółowe aby pozwolić na budowę systemów regionalnych i krajowych. Umożliwia Polsce włączenie się do realizacji infrastruktury danych przestrzennych na poziomie Europy i świata.

Zarówno przeglądanie danych przestrzennych jak i wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych jest możliwe na mocy dyrektywy INSPIRE. Dyrektywy te to zespół działań mający na celu budowę infrastruktury informacji przestrzennej w Europie. Jej celem jest zapewnienie dostępu do danych przestrzennych każdemu członkowi Unii Europejskiej. Dane są wykorzystywane w całej Europie do prac planistycznych i badawczych związanych z polityką ekologiczną, transportem, rolnictwem oraz energetyką.

Dyrektywa daje obywatelom szybki dostęp do danych przestrzennych, dzięki czemu firmy, inwestorzy oraz zwykli obywatele mogą mieć realny wpływ na podnoszenie swojej innowacyjności i konkurencyjności na rynku. Ponadto mogą pogłębiać wiedzę i zdać sobie sprawę ze znaczenia informacji przestrzennej jak również znacznie szybciej dotrzeć do potrzebnych informacji związanych z geodezją.

Łatwy i szybki dostęp do informacji przestrzennej pozwala na stworzenie społeczeństwa informacyjnego, co wpływa pozytywnie na warunki prowadzenia działalności gospodarczej kraju.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Must Read